گریس‌های دایکست

گریس‌های دایکاست (Die Casting Greases)  

راهنمای تخصصی انتخاب، کاربرد و آینده

در فرآیند ریخته‌گری تحت فشار (دایکست)، انتخاب روانکار مناسب به‌ویژه گریس تخصصی، نقش کلیدی در عملکرد تجهیزات، کیفیت قطعات تولیدی و طول عمر قالب‌ها دارد. گریس دایکست نه تنها مانع از اصطکاک و سایش در اجزای حیاتی مانند پیستون، شات‌سلیو و دیواره‌ی قالب می‌شود، بلکه به کنترل دمای عملیاتی و کاهش گرفتگی و چسبندگی فلز کمک می‌کند.

این مقاله با تمرکز بر ابعاد فنی، انواع گریس‌ها، معیارهای انتخاب، و معرفی نمونه‌های ارائه‌شده توسط شرکت پتروفوند تهیه شده است.

گریس دایکست چیست؟

گریس دایکست نوعی روانکار جامد-نیمه‌جامد است که برای شرایط سخت دمایی و فشار بالا در ماشین‌های دایکست طراحی شده. این گریس‌ها معمولاً شامل یک روغن پایه (معدنی یا سنتتیک)، غلیظ‌کننده (مثل صابون لیتیوم، بنتونیت، یا کمپلکس آلومینیوم)، و افزودنی‌های عملکردی نظیر ضد سایش (AW)، فشار بالا (EP)، آنتی‌اکسیدان و ضد خوردگی هستند.

کاربردهای کلیدی گریس در دایکست

  • روانکاری پیستون و شات‌سلیو: کاهش سایش مکانیکی در سرعت‌های بالا
  • جلوگیری از جوش سرد (Cold Welding): بین فلز مذاب و سطح قالب
  • افزایش طول عمر اجزای در تماس مستقیم با مذاب
  • بهینه‌سازی انتقال حرارت در نواحی تحت تنش حرارتی
  • کاهش تولید پلیسه و بهبود کیفیت سطح قطعات ریخته‌گری‌شده

انواع گریس‌های مورد استفاده در دایکست

۱. گریس‌های پایه معدنی

  • مناسب برای شرایط عملیاتی متوسط
  • هزینه پایین‌تر، پایداری حرارتی محدود

۲. گریس‌های سنتتیک (Fully Synthetic)

  • مقاوم در برابر دمای بالا (>250°C)
  • پایداری اکسیداتیو بالا، سازگاری بهتر با شرایط خلأ یا نیمه‌خلأ

۳. گریس‌های حاوی افزودنی EP (Extreme Pressure)

  • برای فشارهای بالا در تزریق سریع
  • حاوی MoS₂، گرافیت یا مواد افزودنی فلزی

۴. گریس‌های گرافیتی یا نیمه‌خشک

  • ایده‌آل برای روانکاری پیستون در سیستم‌های Dry Plunger Lubrication
  • باقی‌مانده کمتر و کاهش رسوبات در قالب

معیارهای تخصصی در انتخاب گریس دایکست

  • دمای عملکرد پایدار (Dropping Point ≥ 250°C)
  • مقاومت در برابر بار مکانیکی (4-ball wear, Weld Load)
  • سازگاری با آلیاژ (Al, Zn, Mg)
  • پایداری حرارتی-اکسیداتیو بلندمدت
  • رفتار در دمای پایین (برای مناطق سردسیر یا استارت سرد)
  • پاک‌سازی آسان در سیستم بازیافت و فیلتر قالب

محصولات شرکت پتروفوند در حوزه گریس دایکست

Aluflow 150.

گریس نقره‌ای جهت جلوگیری از سولدرینگ(جوش خوردگی) در نقاط بسیار داغ قالب (آنتی سولدر)

گریس  پایه آلومینیوم است که به‌طور خاص برای تسهیل راه‌اندازی اولیه قالب‌ها و همچنین خروج آسان قطعات پیچیده در فرآیند ریخته‌گری تحت فشار(Die Casting) طراحی شده است.

این گریس پس از استفاده، قطعات تولیدی را با رنگی مشابه آلومینیوم و پرداخت سطحی یکنواخت بر جای می‌گذارد و به‌طور قابل‌توجهی طول عمر قالبرا افزایش می‌دهد.

Aluflow IK.

یک گریس پایه بر پایه‌گرافیت است که به‌صورت اختصاصی برای سهولت در راه‌اندازی اولیه قالب‌ها و نیز تسهیل خروج قطعات پیچیده در فرآیندریخته‌گری تحت فشار آلومینیوم طراحی شده است.

فرمولاسیون این محصول به‌گونه‌ای توسعه یافته که قابلیت اعمال مستقیم روی سطح داغ قالب را داشته باشد، بدون نیاز به خنک‌سازی پیش از استفاده

METALPROT COPPER:

 یک گریس بر پایه مس است که برای روانکاری رزوه‌ها در قالب‌های دایکست (Die Casting Moulds) در شرایط حرارتی و مکانیکی شدیدطراحی شده است.

این محصول با بهره‌گیری از ذرات مس ریزدانه و مواد پایدار در برابر دما، مانع از قفل‌شدن، خوردگی، یا چسبندگی سرد (Cold Welding) اجزایفلزی در تماس با یکدیگر می‌شود.

شرکت Petrofond ایتالیا به‌عنوان یکی از تأمین‌کنندگان تخصصی روانکارهای صنعتی، محصولات متنوعی برای دایکست ارائه می‌دهد:

  • METALCLEAN 6030: روانکار نیمه‌خشک بر پایه گرافیت برای روانکاری پیستون و قالب در محفظه‌های گرم (Hot Chamber)
  • گریس‌های پایه گرافیتی با ویسکوزیته بالا: مناسب برای کاربرد در ریخته‌گری آلومینیوم با سرعت بالا
  • سفارشی‌سازی فرمولاسیون: بسته به نوع قالب، نرخ تزریق، و دمای کار

شرکت پتروفوند با بهره‌گیری از آزمایشگاه تحقیق و توسعه، قادر به تولید روانکارهای اختصاصی با مشخصات فنی موردنیاز مشتریان صنعتی است.

نحوه اعمال و نگهداری گریس در خطوط تولید دایکست

  • روش‌های اعمال: دستی، نازل پاششی، سیستم تزریق خودکار یا خشکه‌پاش
  • تناوب روانکاری: بسته به سیکل ماشین، هر 2 تا 20 شات (قابل تنظیم)
  • نظارت بر پسماند: وجود رسوبات، دوده یا کاهش کیفیت سطح قطعه، نشانه‌ی استفاده ناصحیح یا گریس نامناسب است
  • تمیزکاری دوره‌ای: پاک‌سازی قالب با حلال‌های صنعتی یا استفاده از گریس شوینده حرارتی

روندهای نوین در فناوری گریس دایکست

  • استفاده از نانوذرات فلزی جهت افزایش پایداری حرارتی و کاهش اصطکاک
  • توسعه گریس‌های فاقد فلزات سنگین برای رعایت الزامات زیست‌محیطی (RoHS, REACH)
  • تلفیق با سیستم‌های هوشمند پایش شرایط کاری (Condition Monitoring)
  • کاهش مصرف کلی گریس با طراحی فرمول‌های با دوام بالا و پسماند کم

نتیجه‌گیری

استفاده از گریس‌های تخصصی در فرآیند دایکست، یک ضرورت مهندسی و اقتصادی است. انتخاب صحیح روانکار می‌تواند منجر به کاهش نرخ خرابی، افزایش عمر مفید تجهیزات و بهبود کیفیت محصول نهایی شود.

شرکت پتروفوند با ارائه‌ طیف متنوعی از گریس‌های صنعتی و قابلیت فرمولاسیون اختصاصی، شریک فنی مطمئنی برای صنایع دایکست در اروپا و فراتر از آن محسوب می‌شود.